Na czym polegają zachowania asertywne? Jak wprowadzić w życie zasady asertywnego zachowania?
Asertywność to umiejętność wyrażania własnego zdania, uczuć, postaw w sposób otwarty, w granicach nienaruszających praw i psychicznego terytorium własnego praz innych. To umiejętność zachowania się z szacunkiem równocześnie dla siebie i dla innych.
Postrzeganie asertywności zmieniało się na przestrzeni lat. Do tej pory niektórzy mylą asertywność z agresywnością. Przez wiele lat dzieci uczono nadmiernej skromności oraz posłuszeństwa wobec autorytetu.
Asertywność jest umiejętnością wyrażania własnego zdania, emocji i uczuć w sposób otwarty, bez naruszania praw oraz granic psychicznych zarówno drugiego człowieka jak i swoich. To umiejętność mówienia otwarcie słowa „nie”, w sytuacji, w której nie zgadzamy się z opinią ogółu.
Asertywność współwystępuje z kompetencjami radzenia sobie z wymaganiami życia, co przekłada się na indywidualny rozwój i zadowolenie z siebie.
Na asertywność składamy:
- właściwości temperamentalne – aktywne nastawianie,
- struktura i funkcje osobowości – poczucie tożsamości, samoorientacja, samoświadomość, samoakceptacja, swoboda, ekspresja „Ja”,
- złożony zespół kompetencji komunikacyjnych.
Asertywność to klucz do skutecznej komunikacji, dawanie prawa do tego, by inni mieli własną perspektywę patrzenia na świat, bez fanatyzmu, agresji, egocentryzmu.
Osoba jest postrzegana jako asertywna:
- Wyraża odważnie emocje zarówno te przyjemne jak i nieprzyjemne.
- Komunikuje odważnie własne przekonania i opinie, nawet w sytuacjach narażenia się na krytykę większości grupy.
- Odmawia spełnienia niestosownych próśb i żądań.
- Wymaga respektowania własnych praw i szanuje prawa innych.
- Potrafi zwrócić się o pomoc i przysługę do innych ludzi.
- Wyraża niezgodę na zachowania agresywne i poniżające.
- Jest świadoma swoich zalet i wad.
- Jest autentyczna, elastyczna, wrażliwa, empatyczna, szczera.
- Potrafi przyjąć krytykę i ustosunkować się do niej.
- Nie boi się odrzucenia ani negatywnej oceny.
- Potrafi przyjąć komplementy i ustosunkować się do nich.
- Uważnie słucha i nie lekceważy uczuć rozmówcy.
- Pokonuje przeszkody stojące na drodze do realizacji celu, szanując godność innych.
- Ma wysoką samoocenę, adekwatną do rzeczywistości i niezależną od akceptacji bądź braku sympatii ze strony innych.
- Nie poddaje się manipulacji ani emocjonalnym naciskom.
- Stawia sobie realistyczne cele.
- Nie usprawiedliwia się, jeśli nie czuje się winna.
- Potrafi działać bez lęku i tremy.
- Racjonalnie dba o własne interesy.
- Potrafi powiedzieć „nie”, „tak”, „nie wiem”, „nie rozumiem”, „nie potrafię”, „nie umiem”.
Tak ukształtowana osoba asertywna czerpie swoją siłę i poczucie bezpieczeństwa z szacunku do samego siebie. Prezentuje pozytywny stosunek do siebie, nie martwi się opinią innych i postępuje zgodnie ze swoimi przekonaniami, jednocześnie dając prawo do indywidualnych przekonań innym osobom.
Prawa człowieka asertywnego wg. Jan Ferguson, autorki książki „Asertywność doskonała”:
- Człowiek asertywny ma prawo prosić o to, czego chce, lecz nie wymagać tego.
- Człowiek asertywny ma prawo posiadać swoje zdanie oraz asertywnie wyrażać swoje emocje oraz uczucia.
- Człowiek asertywny ma prawo nie być dyskryminowanym przez otoczenie.
- Człowiek asertywny ma prawo do samodzielnego podejmowania decyzji, a także do ponoszenia konsekwencji tych decyzji.
- Człowiek asertywny ma prawo decydować o tym, czy chce angażować się w cudze problemy.
- Człowiek asertywny ma prawo nie wiedzieć, nie znać lub nie rozumieć pewnych rzeczy.
- Człowiek asertywny ma prawo do swojej prywatności.
- Człowiek asertywny ma prawo do zmiany swoich decyzji oraz poglądów.
- Człowiek asertywny ma prawo dostawać to za co zapłacił, kiedy coś nabywa lub korzysta z czyjejś usługi.
- Człowiek asertywny ma prawo do tego, by osiągnąć sukces.
Postawa asertywna zazwyczaj towarzyszy ludziom posiadającym rzeczywisty obraz samego siebie, którzy stawiają sobie realne cele i nie podejmują się zbyt wygórowanych zadań, przez co nie narażają się na frustrację oraz krytykę.
Asertywna osoba czuje się swobodnie, pokazując siebie innym. Buduje relacje bezpośrednio i uczciwie.
Potrafi również współpracować, bez niepotrzebnego lęku czy zazdrości, ponieważ jest świadoma swoich mocnych i słabszych stron, przez co jej poczucie wartości nie jest zależne od chwilowych sukcesów i porażek. Pozwala sobie na popełnianie błędów w celu wyciągnięcia dalszych wniosków i dokonywania korekty.
Asertywność może być również podkreślana poprzez naszą fizyczność. To wygląd oraz zachowania, za pomocą których możemy pokazać innym osobom, że panujemy nad sytuacją.
Nauka asertywności to proces, przez który możemy przejść, doskonaląc swoją pewność siebie, zwiększając szacunek do siebie i innych, ucząc się konkretnych schematów zachować, gestów, słów podczas szkoleń i proponowanych ćwiczeń.
Jeśli jesteś zainteresowana szkoleniem z asertywności w wersji stacjonarnej lub online – skontaktuj się ze mną. Zapraszam: renata@renatawrona.pl
